De eindejaarsfeesten komen eraan en dat betekent dat het bijna tijd is voor de Nationale WetenschapsQuiz (NWQ2013). Deze quiz wordt dit jaar al voor de twintigste keer georganiseerd door de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
Het is het eerste jaar dat ik kan zeggen dat de quiz door “mijn werkgever” georganiseerd wordt, aangezien NWO sinds het begin van dit jaar mijn onderzoeksbeurs betaalt (waarvoor mijn grote dank, uiteraard). Met de organisatie van de quiz heb ik trouwens niets te maken, dus ik voel me vrij om jullie vandaag een tip te geven.
De vijftien vragen kun je hier lezen en invullen. De antwoorden worden gegeven in de televisie-uitzending op 29 december (om 22u15 op Nederland 2) en de uitleg wordt achteraf ook online gezet. Er is ook een juniorversie met tien andere vragen.
Net als twee jaar geleden geef ik hier een enkele hints voor het oplossen van één van de vragen. Er zijn twee vragen die iets met kansrekening te maken hebben, vraag 6 en vraag 13. Daarvan kies ik de moeilijkste: vraag 13.
Vraag 13
Voor een ziekte waar 1 op de 1000 mensen aan lijdt, is een 99% betrouwbare test ontwikkeld. Wat is de kans dat je ook echt ziek bent als de test dat uitwijst?
Antwoord:
Mijn eerste hint is: vóór je de test doet, heb je een kans van 0,1% om aan de ziekte te lijden (dat is die “1 op de 1000”).
Mijn tweede hint is: stelling van Bayes.
Mijn derde hint is: “Harvard Medical School Test“. Zoek het op (samen met het woord “probability“): er staan heel wat uitgewerkte voorbeelden van dit soort vraagstukken online. Je moet dan enkel nog de getallen van deze opgave invullen en je bent klaar.
Als er nog antwoorden op andere vragen mijn fascinatie wekken, schrijf ik een nabeschouwing, ook net als twee jaar terug. Ik ben alleszins blij dat er een vraag over stuiterdruppels bij zit (vraag 3) en kijk al uit naar de demonstratie daarvan!
Je kunt ook het archief raadplegen met vragen (én antwoorden) uit de eerdere edities.
Aanvulling (januari 2014):
Je kunt de uitzending van de Nationale WetenschapsQuiz 2013 online (her-)bekijken: hier of hier. Het hele archief met uitzendingen van de voorbije jaren vind je hier. De juniorversie vind je hier.
De antwoorden op de NWQ2013 kun je ook nalezen: hier of hier.
Het antwoord op vraag 13 was natuurlijk 9%; meer uitleg vind je hier.
Het antwoord op de andere kansrekeningsvraag vind je hier. (Deze opgave werd trouwens bedacht door prof. Barteld Kooi uit Groningen, evenals de logicavraag.)
O, en de druppeldemonstratie stelde niet teleur! :-)
Zoals beloofd kom ik vandaag wat op jouw blog rond snuisteren. Het raadsel dat je hierboven zet, gaat mijn eigen petje te boven, maar gelukkig heeft mijn vriend wél een fysicapetje zodat hij mij dat schijnbaar gekke antwoord kan uitleggen.
Ik vind jouw blog heel interessant om te lezen! Zelf studeer ik taal-en letterkunde (en momenteel eigenlijk uitsluitend letterkunde), maar eigenlijk ben ik ook erg geïnteresseerd in wetenschap. Mijn wetenschappelijk inzicht is helaas net niet groot genoeg om de mooie finesses ervan te begrijpen, maar stukken zoals jij die schrijft gaan er bij mij goed in! (‘k heb overigens ooit eens aan mijn vriend gevraagd of hij geen zin zou hebben om een fysicablog voor dummies op te starten om de verwondering een beetje te kunnen delen in mensentaal :-) )
PS: ik heb net een hele tijd naar die draaiende tetraëder en naar dat danseresje zitten kijken! Dat danseresje kende ik, maar het was me nog nooit eerder gelukt om de twee richtingen te zien. Met behulp van wikipedia ging dat uiteindelijk wel – vreemde gewaarwording is me dat!
Bedankt voor je reactie!
Ja, die quizvraag is een instinker, zelfs voor mensen die verondersteld worden kansrekening te beheersen (artsen, rechters, …). Het is dus zeker geen schande om fout te gokken als je niet in de materie zit. Er zijn wel manieren om dit inzichtelijk uit te leggen, dus hier wil ik ooit nog een apart logje aan wijden. Wetenschap is inderdaad een heel mooi blogonderwerp, dus ik hoop dat je je vriend nog kunt overtuigen.
Hopelijk zorgt het kijken naar die optische illusies niet voor vervelende nabeelden, want dat lijkt me niet zo handig als je moet studeren. (Veel succes met je examens, trouwens!)
Ik heb intussen een nog stukje geschreven naar aanleiding van jouw blogbericht gisteren – met een citaat uit Wolkenatlas en enkele herinneringen aan Tellegen.